VII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa „Rola miast w dziejach Podlasia” (w 500-lecie nadania praw miejskich Kleszczelom)
odbędzie się 17-18 listopada 2023 r. w Bielsku Podlaskim oraz Kleszczelach.
Miejsca obrad konferencji:
– Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim, ul. Kazimierzowska 14 (17 listopada 2023 r.)
– Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Kleszczelach („Hładyszka”), ul. 1 Maja 19 (18 listopada 2023 r.)
_____________________________________________________________________________________________
PROGRAM KONFERENCJI/ 18.11.2023 (sobota)/ Kleszczele, Hładyszka
9.00-9.30 Uroczyste otwarcie konferencji w Kleszczelach
Przewodniczący: Aleksander Sielicki, Grzegorz Kuprianowicz
Wystąpienia oficjalnych gości
9.15-9.30 Prezentacja monografii Dariusza Krasnodębskiego i Hanny Olczak Archeologia Puszczy Białowieskiej. Dzieje osadnictwa na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej od epoki kamienia do końca XVIII stulecia (Warszawa 2022)
Prowadzenie: Jurij Hawryluk
9.30-13.30 Sesja ІV „Historia Kleszczel i Ziemi Kleszczelowskiej”
Jurij Hawryluk (Bielsk Podlaski), Przynależność polityczno-państwowa i skład etnowyznaniowy Kleszczel na przestrzeni dziejów
Mikołaj Roszczenko (Lublin – Kleszczele), Źródła do historii Kleszczel
Marek Martynowicz (Dasze), Parafia Prawosławna w Kośnej
Jan Mackiewicz (Warszawa – Piaski), Сo wiemy o Żydach kleszczelowskich, a co chcielibyśmy o nich wiedzieć?
Nela Szczuka (Hajnówka), „Rejestr wydatków” prowadzony przez osobę opiekującą się spadkiem małoletnich dzieci w Kleszczelach w latach 1891-1897
Bazyli Krupicz (Białystok), Dobrowoda i jej mieszkańcy na przełomie XIX i XX wieku
Ludmiła Kędzierska (Lublin), Dzieje Wasilewskich z Kleszczel
Zbigniew Romaniuk (Brańsk), Holendrzy w Kleszczelach w latach 1943-1944
Aleksy Roszczenko (Kleszczele), Ukraińskie życie społeczne i kulturalne w Kleszczelach w XX wieku w mojej pamięci
Ludmiła Łabowicz (Białystok), Nauczanie języka ukraińskiego w Kleszczelach w latach 60. XX wieku
ks. Andrzej Konachowicz (Lublin), Ośrodki miejskie na drodze posługi duszpasterskiej duchownych prawosławnych pochodzących z Kleszczel
Sławomir Sawczuk (Białystok), Jak w Kuzawie dwukrotnie nielegalnie budowano cerkiew
Dyskusja
13.30-13.45 Prezentacja wyników Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu”
Prezentacja: Ludmiła Łabowicz
14.30-14.45 Wręczenie medali pamiątkowych z okazji 500-lecia nadania praw miejskich Kleszczelom
Wręcza: burmistrz Kleszczel Aleksander Sielicki
14.45-15.00 Prezentacja książki Ludzie i wydarzenia. Kleszczele 1991-2021, pod red. Marii Klimowicz (Kleszczele 2022)
Prowadzenie: Daria Maria Sienkiewicz
15.00-17.30 Sesja V „Kultura, język, tradycje oraz współczesność Kleszczel i Ziemi Kleszczelowskiej”
Lubow Frolak (Lublin), Gwary ukraińskie okolic Kleszczel na tle gwar północnopodlaskich oraz innych gwar ukraińskich
Witalis Michalczuk (Warszawa – Brześć), Szesnastowieczne ikony św. Mikołaja z dawnej diecezji włodzimiersko-brzeskiej: Kleszczele i Brześć
Sławomir Smyk (Kleszczele), Dialogi z naturą
Aleksander Sielicki (Kleszczele), Współczesne Kleszczele – społeczeństwo, gospodarka, tkanka miejska, wielokulturowość
ks. Sławomir Jarocewicz (Kleszczele), Parafia Prawosławna Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Kleszczelach – dzisiaj (komunikat)
Anna Kotowicz-Puszkarewicz (Kleszczele), Działalność i rola Miejskiego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Kleszczelach na tle kulturowego dziedzictwa miasta (komunikat)
Anna Szczygoł (Kleszczele), Miejska Biblioteka Publiczna w Kleszczelach – działalność i osiągnięcia (komunikat)
Sławomir Treszczotko (Kleszczele), Funkcjonowanie Szkoły Podstawowej w Kleszczelach (komunikat)
Aleksandra Dziemiańczyk (Kleszczele), Przedszkole w Kleszczelach (komunikat)
Daria Maria Sienkiewicz (Kleszczele), Kapitał społeczny a dziedzictwo kulturowe. Kilka słów o kołach gospodyń działających na terenie gminy Kleszczele (komunikat)
Andrzej Roszczenko (Bielsk Podlaski), Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kleszczelowskiej oraz jego działalność na rzecz zachowania lokalnej tradycji (komunikat)
Krzysztof Lange (Kleszczele), Ochotnicza Straż Pożarna w Kleszczelach – 150 lat historii (1871-2021) (komunikat)
Dyskusja
17.30-17.45 Uroczyste zamknięcie konferencji
Przewodniczący: Aleksander Sielicki, Grzegorz Kuprianowicz
Wystąpienia oficjalnych gości
17.45-18.00 Scena ze sztuki teatralnej Mikołaja Roszczenki „Buwało i nyni” w wykonaniu Koła Gospodyń Wiejskich w Dobrowodzie
_____________________________________________________________________________________________________________
Podczas konferencji w Kleszczelach można będzie obejrzeć wystawę „Zapisani w dziejach Kleszczel” (opracowanie merytoryczne i graficzne MOKSiR Kleszczele), pracownię garncarską, działającą przy MOKSiR w Kleszczelach („Hładyszka”) oraz wystawę książek o Kleszczelach i Ziemi Kleszczelowskiej (przygotowana przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kleszczelowskiej).
_____________________________________________________________________________________________________________
Centralnym tematem VII Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej będzie rola miast w dziejach Podlasia. Okazją ku temu jest 500-lecie nadania praw miejskich Kleszczelom. Podlaskie miasta odgrywają szczególną rolę w historii, stając się nie tylko regionalnymi ośrodkami administracyjnymi, politycznymi czy religijnymi, dźwignią rozwoju gospodarczego i wymiany towarowej, ale także miejscami, które odgrywały i wciąż odgrywają ważną rolę w rozwoju i zachowaniu kultury i oświaty, to właśnie tam powstają ośrodki intelektualne i rodzą się nowe idee. Miasta były i pozostają miejscem spotkania różnych etnosów, religii, kultur, języków i tradycji, w naturalny sposób nabierając wielokulturowego charakteru. Jednak – w warunkach dominacji kulturowej jednej z kultur – właśnie w miastach odbywają się przyspieszone procesy asymilacyjne oraz, nierzadko, marginalizacja kultury i języka ludności autochtonicznej.
Szczególna uwaga podczas konferencji zostanie poświęcona przeszłości i współczesności Kleszczel, które w tym roku obchodzą 500-lecie nadania praw miejskich. Półtysiącletnia historia tego podlaskiego miasta jest przykładem funkcjonowania wieloetnicznej i wielowyznaniowej społeczności miejskiej w różnych epokach historycznych i w ramach różnych organizmów politycznych. Cechą charakterystyczną historii Kleszczel jest to, że etnos ukraiński przez wieki zachował tu swój język i tradycję, a miasto odegrało ważną rolę w historii ukraińskiego życia kulturalnego i kształtowaniu się współczesnej tożsamości ukraińskiej na Podlasiu. Organizatorzy pragną, by na konferencji zostały zaprezentowane różne wymiary historii i współczesności Kleszczel oraz okolicznych miejscowości z perspektywy socjologicznej, kulturologicznej, etnograficznej, językoznawczej, ekonomicznej i demograficznej.
Obrady konferencji toczyć się będą podczas pięciu sesji:
Sesja I „Kształtowanie się i rozwój miast na Podlasiu od średniowiecza po XXI wiek”
Sesja II „Podlaskie miasta wobec współczesnych wyzwań wielokulturowości”
Sesja III „Historia i kultura Podlasia”
Sesja ІV „Historia Kleszczel i Ziemi Kleszczelowskiej”
Sesja V „ Kultura, język, tradycje oraz współczesność Kleszczel i Ziemi Kleszczelowskiej”
Dokładne informacje o konferencji są aktualizowane na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego: www.pninstytut.org/pl/pukn/vii-pukn
Organizatorzy konferencji: Podlaski Instytut Naukowy, Urząd Miejski w Kleszczelach.
Współorganizatorzy: Komisja Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Polskiej Akademii Nauk Oddział w Lublinie, Związek Ukraińców Podlasia, Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim, Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Kleszczelach, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kleszczelowskiej, Parafia Prawosławna Zaśnięcia Najświętszej Bogarodzicy w Kleszczelach, Szkoła Podstawowa w Kleszczelach, Miejska Biblioteka Publiczna w Kleszczelach, Koło Gospodyń „Malwa” w Kleszczelach, Koło Gospodyń Wiejskich w Dobrowodzie, Koło Gospodyń Wiejskich w Daszach.
Patronat honorowy: Burmistrz Kleszczel, Burmistrz Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrz Miasta Hajnówka, Burmistrz Miasta Siemiatycze, Wójt Gminy Bielsk Podlaski.
Patronat medialny: Ukraińskie Pismo Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”, Polskie Radio Białystok, Telewizja Polska Białystok, portal internetowy bielsk.eu, „Kurier Podlaski – Głos Siemiatycz”.
Konferencja odbywa się dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczpospolitej Polskiej, przy wsparciu Burmistrza Kleszczel, dzięki wsparciu osób prywatnych oraz przy wsparciu Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, Burmistrza Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrza Miasta Hajnówka, Wójta Gminy Bielsk Podlaski.